Grote vraag
De grote vraag naar nieuwbouw heeft als keerzijde dat de leegstand elders snel toeneemt, met als gevolg dat veel, vooral oudere, terreinen verpauperen. Vorig jaar telde Nederland ruim 3.600 bedrijventerreinen. Samen beslaan deze terreinen negentigduizend hectaren. Maar liefst een derde hiervan is verouderd. Omdat bedrijven zich niet graag vestigen op terreinen met een ongunstige ligging of slecht imago, dreigen deze te verworden tot 'no go areas' en broedplaatsen van criminaliteit. De verwachting is dat de huidige dertigduizend hectare aan problematische bedrijventerreinen in de nabije toekomst met maar liefst twintigduizend hectare zal toenemen. Ter vergelijking, dat zijn bij elkaar bijna honderdduizend voetbalvelden.

Vernieuwen
Het vernieuwen van deze terreinen of transformeren tot bijvoorbeeld woonwijken is natuurlijk mogelijk maar kostbaar. Sinds 1990 wordt er jaarlijks amper 175 hectare geherstructureerd, terwijl het areaal aan nieuwe terreinen sindsdien jaarlijks met 1.400 hectare uitbreidde. Dit heeft alles te maken met het feit dat de grond voor nieuwe bedrijven relatief goedkoop is.

Vitaliteitsfonds
De gemiddelde grondprijs op bedrijventerreinen bedroeg in 2006 slechts 110 euro per vierkante meter. Ter vergelijking: een vierkante meter grond voor woningbouw bedraagt gemiddeld ruim 330 euro. Als oplossing stelt NVB voor om de grondprijs voor nieuwe terreinen met 20 tot 25 procent te verhogen. Het geld dat met de verhoging wordt gegenereerd, moet vervolgens worden gestopt in een vitaliteitsfonds waaruit de herstructurering van verouderde terreinen wordt bekostigd. Overheden moeten het fonds vervolgens aanvullen omdat het hier ook gaat om werkgelegenheid en de verbetering van de openbare ruimte. Daarnaast moet de aanpak van dergelijke bedrijventerreinen van overdrachtsbelasting worden vrijgesteld.

Rol gemeenten
Een ander wapen in de strijd tegen de toenemende verloedering is dat de huidige rol van gemeenten op de bedrijfsruimtemarkt kleiner wordt. Maar liefst tachtig procent van alle bedrijventerreinen in ons land is nu in handen van gemeenten. Zij bieden, zo constateerde ook eerder de VROM-Raad grond zo ruim en goedkoop aan, dat verhuisbewegingen van ondernemers naar nieuwe terreinen worden uitgelokt en veel oude terreinen snel verpauperen. Gemeenten moeten daarom ook veel meer met projectontwikkelaars samenwerken om enerzijds kwalitatief goede nieuwe bedrijventerreinen te ontwikkelen en anderzijds voldoende aandacht te besteden aan het revitaliseren van de oude en verloederde terreinen. In het buitenland zijn al diverse goede voorbeelden van deze samenwerking te vinden. Belangrijk is dat nu ook in Nederland het marktmechanisme zodanig gestimuleerd wordt, dat herstructurering van de grond komt.