Bouwproductie nieuwe kantoren zakt in met zestig procent
De bouwproductie van nieuwe kantoren zal de komende jaren sterk terugvallen, een terugval in de bouwomzet van een miljard euro wordt beraamd.
Bovendien heeft het wetsvoorstel om fiscale afschrijvingen op commercieel vastgoed volgend jaar af te schaffen, voor de Nederlandse kantorenmarkt
desastreuze gevolgen. Het zal zowel binnen- als buitenlandse vastgoedbeleggers afschrikken te investeren, met als direct gevolg dat het commercieel
vastgoed in Nederland nog meer uit zijn evenwicht zal raken.
De NVB, Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers, maakt zich daarover zorgen. Zij schreef voordat het kabinet viel in een brandbrief naar de
bewindslieden Heinsbroek, Hoogervorst en Kamp een brief waarin de (inmiddels demissionaire) ministers van economische zaken, financiën en VROM worden
opgeroepen af te zien van de maatregel. Reeds zonder deze maatregel vreest de NVB een verlies aan werkgelegenheid van tenminste tienduizend
arbeidsplaatsen in de sector."
Inzakken
Het gaat niet goed met de kantorenmarkt in Nederland. NVB verwacht dat de bouwproductie van nieuwe kantoren de komende jaren met zestig procent zal
inzakken. Omgerekend naar geld betekent dit dat de bouwomzet van circa 1,9 miljard euro in 2001 terug zal vallen naar 0,8 miljard euro in 2004. Met
andere woorden: een verlies van ruim één miljard euro. Een vergelijkbare productiedaling wordt door NVB voorzien voor de sector bedrijfsruimten
(zoals bedrijfshallen, loodsen en fabrieken).
NVB baseert zich op de rapporten 'Thermometer Kantoren' en 'Kantoorgebruikers in Profiel'. Uit deze twee onderzoeken die NVB in samenwerking met de
Universiteit van Utrecht en het onderzoeksbureau STOGO heeft opgesteld, blijkt dat vooral de verhuisgeneigdheid van bedrijven flink is afgenomen.
Verhuisplannen
Had vorig jaar nog zo'n 24 procent van de geënquêteerde bedrijven verhuisplannen, dit jaar is dat nog slechts zeven procent. Dit wordt vooral veroorzaakt
door het huidig slechte economische klimaat. Immers, de gemiddelde groei van achtduizend kantoorbanen per maand, die de kantorenmarkt tot vorig jaar
vleugels heeft gegeven, is dit jaar al bijna volledig weggevallen. En juist groei is één van de voornaamste criteria van ondernemingen om naar nieuwbouw
uit te kijken.
Fiscaal
Het wetsvoorstel om fiscale afschrijvingen op commercieel vastgoed met ingang van 1 januari 2003 niet langer mogelijk te maken, zal de situatie op de
kantorenmarkt alleen maar doen verslechteren. "Als gevolg hiervan zal het netto rendement op commercieel vastgoed door beleggers dalen en zullen ook
buitenlandse beleggers worden afgeschrikt", schrijft NVB-voorzitter ing. H.J. van Harssel in zijn brief aan de drie verantwoordelijke bewindslieden.
Vooral onder Duitse beleggers, waar Nederland in vergelijking met Duitsland zelf nu nog als gunstig bekend staat, zal dit voorstel hard aankomen. "De
kans is nu groot, dat deze beleggers zich volledig uit Nederland zullen terugtrekken dan wel hun rendementseisen fors zullen opschroeven. Voor
Nederlandse projectontwikkelaars zal het betekenen dat het daardoor nóg moeilijker wordt om hun producten af te zetten", aldus Van Harssel die een klemmend
beroep doet op de drie demissionaire ministers het voorstel in te trekken.
In dezelfde brief vraagt NVB om een fiscaal instrument dat de transformatie van leegstaande kantoren tot woningen mogelijk maakt. Immers, de leegstand die de
komende tijd onvermijdelijk is, zal zich vooral in incourante panden en verouderde complexen manifesteren, dus vooral in de bestaande voorraad. Volgens NVB
kunnen veel van deze oude gebouwen worden getransformeerd tot woningen en zo nog een bijdrage leveren aan de stedelijke vernieuwing en de oplossing van de
woningnood. In de praktijk blijkt dit echter nauwelijks voor te komen. NVB pleit er daarom tevens voor om regelgeving en bureaucratie die deze functieverandering
in de weg staan te corrigeren.
|
