Het weer, een van de belangrijkste omgevingsfactoren voor de agrariër, wordt steeds beter voorspelbaar. Via een abonnement op weerdiensten wordt informatie verkregen over te verwachten temperaturen, wind, neerslag, bewolkingsgraad en relatieve luchtvochtigheid. Zo kan bijvoorbeeld het optimale moment worden uitgekozen om te spuiten, waardoor het gebruik van gewasbestrijdingsmiddelen wordt geminimaliseerd. Ook de fruitteelt werkt veel met dit systeem. Nauwkeurige berekeningen van het aantal uren dat het blad vochtig is, samen met gegevens over de temperatuur, informeren de fruitteler in voorjaar en zomer over de noodzaak en het juiste moment om schimmels of insecten te bestrijden. Dat dat nodig is, komt onder meer omdat het klimaat verandert. Daardoor komen bepaalde insecten nu vaker voor dan vroeger, of rukken andere insecten op. Louter ervaring biedt dan te weinig houvast.

Hagelkanon
Nieuw in de fruitteeltsector is het hagelkanon. Theo Vogelaar, fruitteler in het Zeeuwse Krabbendijke, schafte in mei 2004 met zes andere fruittelers zo'n apparaat aan. 'Een hagelverzekering is vreselijk duur geworden. Daarom hebben we met een aantal telers besloten om de verzekering op te zeggen en het kanon te proberen.' Het hagelkanon spuwt bij onweersdreiging samengeperste lucht uit. Die lucht verstoort de vorming van de onweersbui, waardoor die minder goed hagel zou kunnen vormen. Met de aanschaf van het kanon namen de telers wel een risico, want de werking ervan is vooralsnog omstreden. 'Maar', aldus Vogelaar, 'sinds wij dit apparaat hebben, hebben wij nog geen hagelschade gehad, terwijl het enkele kilometers verderop wel verschillende keren heeft gehageld.'

Nauwkeurig rijden
Ook in de landbouw zijn er tal van ontwikkelingen. Zo kunnen tractoren worden uitgerust met een Global Positioning System (GPS), waardoor de bestuurder tot op de centimeter nauwkeurig kan zien waar hij rijdt. Peter Paree is projectleider innovatie bij land- en tuinbouworganisatie ZLTO en erg enthousiast over het systeem. 'Als je exact weet waar je rijdt, kun je veel nauwkeuriger werken. Na het zaaien kun je over precies dezelfde sporen rijden om te schoffelen. Je kunt daardoor veel dichter bij de planten komen, waardoor je minder gewasbestrijdingsmiddelen hoeft te gebruiken en soms zelfs spuitbeurten kunt overslaan. Ook de overlap, die boeren tussen twee banen aanhouden, wordt veel kleiner. Hierdoor bespaar je niet alleen op bestrijdingsmiddelen, maar ook op kunstmest. Dat is goedkoper en milieuvriendelijker.' En hoewel de tractor dankzij GPS ook al zonder bestuurder zijn weg kan vinden, is dat verzekeringstechnisch nog niet mogelijk. 'Maar', zegt Paree, 'boeren kunnen dankzij GPS wel perfect in het donker rijden en daardoor op de meest geschikte momenten zaaien, spuiten of bemesten.'

Kennis op de akker
Paree is ook betrokken bij het project 'kennis op de akker' (KodA). Het idee achter KodA is dat bij instituten als de Wageningen Universiteit en bij de verwerkende industrie veel kennis aanwezig is over het optimaliseren van de teelt van gewassen, waar boeren hun voordeel mee kunnen doen.

Bekend is bijvoorbeeld hoe snel een aardappel groeit, afhankelijk van de samenstelling van de grond, de aanwezigheid van meststoffen en het aanwezige bodemleven. 'Die kennis willen we ontsluiten en bij de boeren brengen', aldus Paree. 'Als de boer die kennis dan combineert met zijn kennis van de grond, kan hij veel gerichter telen.

Je kunt dan bijvoorbeeld de optimale onderlinge plantafstand berekenen en zo je grondoppervlak veel beter benutten.
Of precies bepalen hoeveel je nog moet bijmesten voor een optimaal resultaat.'