Vastgoedontwikkelaars in Nederland krijgen de komende tijd steeds meer met complexe projecten te maken. Om deze projecten aan te kunnen, zullen zij verregaand moeten professionaliseren: zij moeten meer marktgericht gaan werken, intensiever met andere (publieke) partijen samenwerken (PPS) en zich meer richten op de eindgebruikers van hun vastgoedprojecten. De kapitaalvraag zal toenemen. Lichtende voorbeelden zijn daarvoor dringend gewenst. Dat stellen ING Bank en ING Real Estate in een recent uitgebrachte gezamenlijke studie naar de Nederlandse markt voor projectontwikkeling, die zich naast trendbeschrijvingen richt op 'integrale gebiedsgerichte herstructurering'.

De belangrijkste redenen voor de vereiste professionalisering vormen de toenemende schaarste van grote uitleggebieden zoals Vinex-locaties en de groeiende behoefte aan upgrading van laagwaardige, maar potentievolle binnenstedelijke gebieden. Deze binnenstedelijke ontwikkeling, in het vakjargon 'integrale gebiedsgerichte herstructurering' geheten, vormt doorgaans een veel complexer soort projectontwikkeling. Vaak is daarbij een combinatie vereist van uiteenlopende functies, zoals wonen, werken, recreëren en winkelen. Dat vergt veel meer specifieke expertise, kapitaal en planflexibiliteit, een langetermijnfocus en andere managementkwaliteiten van ontwikkelaars.

Natuurlijk mag men daarbij ook van publieke partijen andere kwaliteiten verwachten. Zij moeten meer dan voorheen bereid zijn om in risico's te participeren. Nieuwe vormen van publiek-private samenwerking (PPS) kunnen overigens een positieve impuls geven aan de continuïteit omdat de planningshorizon van gebiedsontwikkeling vaak (veel) langer is dan de verkiezingshorizon.

Anders dan geldt voor de markt van winkels en kantoren, verwachten ING Bank en ING Real Estate verdere groei van de woningmarkt omdat de bevolkingsgroei en gezinsverdunning voorlopig doorzetten. Daarbij gaat het om substantiële belangen. De Nederlandse markt voor projectontwikkeling wordt geschat op 1,7% van het Nederlandse bbp (rond € 7,5 miljard toegevoegde waarde). De totale bedrijfskolom Bouw en Vastgoed is jaarlijks goed voor rond 8% van het bbp (omstreeks € 33 miljard). De totale productieomvang bedraagt zo'n € 78 miljard. Binnen de kolom zijn 470.000 mensen werkzaam.

De complexiteit in het algemeen en de specifieke complexiteit van integrale gebiedsgerichte herstructurering in het bijzonder zijn zichtbaar in onderstaande figuur.

De ING Bank is van alle markten thuis. Met haar branchekennis kunnen de problemen die een ondernemer ervaart, in een ruimer verband geplaatst worden. Zo wordt klantkennis met branchekennis gecombineerd. Bovendien wordt kennis met relaties en andere spelers in de branche gedeeld. Wilt u weten wat dat voor u in de praktijk kan betekenen, klopt u dan gerust aan bij de ING Bank. Geïnteresseerd in het ontvangen van een exemplaar van de studie? Vraag het de branchespecialist bouw, vastgoed en projectontwikkeling van de ING Bank.

Arjen Vugs is directeur Bedrijven & Instellingen bij ING Bank District West- en Midden-Brabant gevestigd aan de Bijster 9 in Breda.
E-mail: arjen.vugs@mail.ing.nl,
internet: www.ingbank.nl