Demissionair minister Cees Veerman van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Drie keer kiezen
Minister Veerman lichtte in Etten-Leur de nota 'Kiezen voor Landbouw' toe. "Die gaat over drie keer kiezen: de overheid kiest voor landbouw, de samenleving kiest voor landbouw, maar ook de ondernemer moet kiezen voor landbouw.
De overheid heeft gekozen voor een terugtredende rol. Dat wil niet zeggen dat de overheid niets meer doet. Wij geven ruimte aan ondernemers waar dat mogelijk is, stimuleren initiatieven en faciliteren grote veranderingen. Het borgen van de publieke belangen staat daarbij centraal. Dat geldt voor de landelijke, de regionale en de lokale overheid. Wij laten bijvoorbeeld onderzoek doen naar de mogelijkheden van het wegvallen van de melkquotering, maar de ondernemer kiest zijn eigen quotum. De samenleving toont zich gevoelig voor de kwaliteit van het platteland. Dat blijkt uit de groeiende belangstelling voor bijvoorbeeld cultureel erfgoed, landschapsbeheer of natuur. Agrariërs speel in op die kans!
De ondernemer die kiest voor de landbouw, kiest zijn eigen bedrijfsstrategie. Die kan hij inzetten op bijvoorbeeld kostprijsverlaging, een niche product of investeren in samenwerking met collega's of ketenpartners. Hij weet zelf het beste wat de markt vraagt."

Milieu en omgeving
Wij kiezen ook voor milieu en omgeving. Dieren zijn in Nederland een issue geworden. Zij verdienen een respectvolle behandeling. In ons land zijn veel dieren en een intensieve landbouw.
Op de vraag van een van de aanwezigen wat de minister doet aan mestverwerking, nu dat een kwestie voor de lokale overheid is geworden, antwoordt de heer Veerman dat zijn ministerie meehelpt dat probleem op te lossen, bijvoorbeeld door vergisting. De Europese regelgeving verbiedt echter dat de mineralen in het restproduct daarvan, worden gebruikt voor bemesting van het land. De minister staat dan ook open voor suggesties.

Vakmanschap en ondernemerschap
Voor de ondernemers in de tuinbouw is deze materie niet nieuw. Zij hebben altijd zelf beslissingen genomen. Dat heeft geresulteerd in nieuwe activiteiten zoals de glastuinbouw, boomkwekerijen en tuincentra.
Het ministerie hecht grote waarde aan onderwijs. Die post omvat een derde van de begroting. De minister dringt er op aan daarvan meer gebruik te maken. "Van belang is dat het onderwijs aansluit op de praktijk. Dat wordt nu bijvoorbeeld gedaan in de onlangs gestarte MBO Boomkwekerij-opleiding Nieuwe Stijl, die wordt gegeven in een boomkwekerij in Haaren", aldus de heer Veerman.

Schaalvergroting
Eerder die dag benadrukte de minister in Terneuzen dat de Zeeuwse boeren grootschaliger moesten gaan denken om te kunnen voortbestaan. Hij adviseerde hen niet op een kluitje te blijven zitten 'mekkeren', maar de wijde wereld in te trekken en naar landbouwgronden buiten Zeeland te kijken. Voorzitter ZLTO regio Zeeland Peter de Koeijer, die eveneens sprak in Terneuzen, was van mening dat er ook andere oplossingen binnen de provincie zijn, zoals een samenwerking tussen agrariërs op het gebied van machines en opslagruimtes. Hij benadrukte bovendien dat de ZLTO blijft streven naar ruimte voor kleinere bedrijven.
Minister Veerman op zijn beurt liet weten dat hij de boeren niet uit Zeeland weg wil hebben. "Hoewel het buitenland mogelijkheden biedt, zullen die er hier ongetwijfeld ook zijn. Bovendien komt er aan de trend van de dalende grondprijzen ooit een eind. Daarvan ben ik overtuigd. Maar het is wel noodzakelijk, de productiviteit te verhogen en de landbouwgronden te gebruiken voor hoogwaardige voedselproductie. Energiegewassen zoals biodiesel moet u maar aan anderen overlaten. Alhoewel, uw ogen helemaal sluiten voor alternatieven, is geen goede zaak. Zeeland biedt daartoe diverse mogelijkheden. Denkt u maar eens aan zilte landbouwteelten en aan nieuwe visserijtechnieken zoals het kweken van zeetong in bassins. Voor dat soort alternatieven heeft de overheid best wat geld over."
Op de vraag vanuit het publiek hoe de schaalvergroting zich verhoudt tot de ontpoldering, die minder ruimte overlaat voor boeren, antwoordde minister Veerman dat dat volgens hem een gepasseerd station is. "Maar", voegde hij er aan toe, "een volgende generatie zou weer kunnen besluiten om natuurgebieden in te polderen. De toekomst zal uitwijzen of wij nu wel of geen gelijk hebben."

Support
"Er komt veel op de sector af in de komende jaren, zowel vanuit de markt als vanuit de samenleving. Maar er blijft ruimte en er is een toekomst in Nederland voor deze dynamische sector. Ondernemers, benut die kansen. U staat daar niet alleen voor, maar u staat wel vooraan!", aldus minister Veerman.