Halderberge al 700 jaar oud
Gemeente is Brabant in het klein
De naam bestaat al meer dan 700 jaar, de gemeente tien jaar. Halderberge is een gemeente
die alles, wat het mooie Brabant heeft, in het klein biedt. Van zand tot klei, van Bosschenhoofd
tot Stampersgat. Eenheid in verscheidenheid, zo noemen ze dat in Halderberge. Een
plattelandsgemeente waar veel gebeurt. Burgemeester André Osterloh vertelt hoe goed het
leven in zijn gemeente is.
door Ron Gregoor
HALDERBERGE - Hoewel de naam Halderberge al meer dan 700 jaar genoemd wordt als het gaat
over het gebied tussen Bosschenhoofd en Oud Gastel, bestaat de gemeente als zodanig pas
tien jaar. De herindeling van de toenmalige staatssecretaris Van de Vondervoort in 1997
zorgde er eindelijk voor dat de bebouwde gebieden in deze streek tot één gemeente gingen
behoren.
Eigenlijk is het dus helemaal geen wonder dat Halderberge als een van de eerste gemeenten
in Brabant 'stond als een huis'.
Halderberge was in 1997 na de herindeling een van de eerste gemeenten met een nieuwe naam.
Vanaf het begin was het iedereen duidelijk dat in Oudenbosch als grootste kern het gemeentehuis
moest staan en het verenigingsleven, met name de carnaval, kon het al voor herindeling wonderwel
met elkaar vinden. "Dat is zo gegroeid", zegt burgemeester André Osterloh.
Voor de herindeling in 1997 bestond het huidige Halderberge uit drie gemeenten: Hoeven,
Oudenbosch en Oud-en Nieuw Gastel. In die tijd was het eigenlijk helemaal niet de vraag of de
drie samen zouden gaan. Osterloh: "Dat is eigenlijk van het begin af aan de wens geweest. De
drie gemeenten wilden zelf graag samen. Gedeputeerde Lambert van Nistelrooij was daar dan ook
al heel vroeg van op de hoogte.
Zo was het eigenlijk ook geen enkel probleem om een goede naam voor de nieuwe gemeente te
verzinnen. "We hadden de naam van de grootste plaats kunnen nemen of een volstrekt nieuwe naam
kunnen verzinnen. Halderberge bestaat sinds 1298. Het is een vertrouwde naam".
Even voor het historisch begrip: het Goed Halderberge is de naam van het gebied dat ligt tussen
Hoeven en Oud Gastel. Vanaf 1275 wist de cisterciënzer abdij van St. Bernard te Hemiksem in het
gebied allerlei rechten en goederen te verkrijgen. De geestelijkheid ontwikkelde het gebied en
in een acte van 6 december 1298, waarbij de heer van Breda de abt bevestigt in zijn bezit en
zijn bevoegdheden wordt gesproken van het Goed van Halderberge. Tussen de twaalfde en de zestiende
eeuw ontwikkelden de dorpskernen zich.
Naam
Het leek dus niet onlogisch om de nieuwe gemeente Halderberge te noemen. Toch waren het niet
de drie gemeentebesturen die op dat idee kwamen. Osterloh: "Toen we er eenmaal uit waren om
samen te gaan, moesten we het dus eens worden over een naam. De drie gemeentebesturen kwamen
daartoe bij elkaar. De heemkundekringen van de drie voormalige gemeenten hadden gevraagd om
te mogen inspreken, maar hadden niet laten weten waar ze het precies over wilden hebben. De
heemkundekringen hielden een gloedvol betoog en stelden de naam Halderberge voor. We hebben
diezelfde avond nog een gezamenlijk besluit genomen de nieuwe gemeente zo te noemen."
En hoewel de gemeente Halderberge heel divers is, liep de samenwerking wonderwel goed, van
het begin af. "Eenheid in verscheidenheid", zegt Osterloh dan ook vol trots.
En nog trotser: "Halderberge heeft alles van Brabant, sterker, Halderberge is Brabant in het
klein. Van klei (Oud Gastel) tot zand (Bosschenhoofd), met al de bijbehorende culturen. Als
we hier evenementen organiseren, gaat dat perfect.
Vanaf het eerste jaar na de herindeling ontvangen we hier in Oudenbosch de prinsen carnaval
met hun gevolgen. Ieder jaar doet een van de stichtingen de organisatie van het programma, dat
gebeurt om en om. Werkt prima, hartstikke gezellig, geen wanklank. De voetbalclubs houden
gezamenlijk eens per jaar een toernooi, groot succes. We hebben één horeca-afdeling, één
ondernemersclub."
Halderberge heeft een oppervlakte van 7500 hectare, heeft in totaal zo'n 30.000 inwoners,
waarvan er 12.250 in Oudenbosch wonen. Het was tien jaar geleden dan ook logisch dat Oudenbosch
de centrumkern werd.
"We hebben nog wel een probleem", zegt Osterloh. "Nu de drie gemeenten samen zijn, is het gemeentehuis te klein."
In de directe omgeving van het station wordt een nieuw gemeentehuis gebouwd "Wat er met het
bestaande raadhuis moet gebeuren, wordt op dit moment uitgewerkt. Er komt in ieder geval
woningbouw op deze locatie."
Katholiek
Halderberge is een van oorsprong 'zeer' katholieke gemeente. Je kunt dat zien aan de twee
monumentale kerken in Oudenbosch, de basiliek en de kapel van Saint Louis, de monumentale
kerk in Oud Gastel en het voormalig seminarie Bovendonk om eens een paar voorbeelden te noemen.
De basiliek domineert niet alleen het landschap rond de gemeente, maar ook een groot deel van
West- Brabant. Wie de Moerdijkbrug over rijdt, ziet de vormen van de basiliek al (bij helder weer).
De basiliek is gebouwd tussen 1865 en 1892 op initiatief van pastoor Hellemons. Hij liet de kerk
bouwen naar het evenbeeld van de St. Pieter in Rome. Per jaar bezoeken zo'n 40.000 mensen de
basiliek. "Toen de kardinalen in Rome een nieuwe paus gekozen hadden, kwam hier uit een van
de schoorstenen ook rook. In no time stond het hier vol met fotografen en journalisten, die kwamen filmen."
Osterloh heeft altijd wel iets gehad met de gemeente, zelfs toen hij daar nog niet woonde.
"Ik lag onder dienst in Breda, was een jaar of twintig. In die tijd ben ik samen met mijn
toenmalige vriendin, nu mijn vrouw, naar Oudenbosch gegaan om de basiliek te zien. Daar was
ik van onder de indruk." Hij kon toen nog niet bevroeden dat hij eens 'de grote baas' van al
dat moois zou zijn. Geen wonder dat hij het nu bijzonder naar zijn zin heeft
|
