Jos Hamers (63) heeft nu tijd over om te reizen, lezen, golfen en te adviseren.
Foto: Kees Bennema

Ivoren toren
Wat Hamers aantrof toen hij zich in het gebouw aan de Mozartlaan in Breda meldde, was een organisatie die hoognodig veranderd moest worden. Hij: "De Kamer was nog geen klantgerichte organisatie. De prijs/ kwaliteitsverhouding was zeker niet optimaal. De Kamer was tussen de middag gesloten en ook vanaf vier uur was het loket dicht. Bijna niemand wist eigenlijk wat wij deden." In die tijd werkten er 70 mensen bij de Kamer (nu 50) en stonden er 33.000 ondernemingen ingeschreven (nu 52.000).

Werk aan de winkel dus voor de man, die samen met de gedeputeerden Paul Wagtmans en Jan de Geus heeft gewerkt aan de economische ontwikkeling van Brabant. "Er moest een complete cultuuromslag komen. We hebben om te beginnen de openingstijden verruimd. Verder hebben we de communicatie met de klant verbeterd, activiteitenplannen gemaakt en uitgevoerd. De uitgangspunten waren: klantgericht werken, afspraak is afspraak, afrekenbare doelstellingen en een goede prijs-/kwaliteitsverhouding.

We hebben accountmanagers aangesteld, die de contacten met alle bedrijfsorganisaties, gemeenten, wethouders en ambtenaren onderhouden, zodat er ook binnen de organisaties duidelijk is waar ze als klant met hun specifieke problemen terechtkunnen. We hebben gereorganiseerd, want al snel bleek de Kamer een te log apparaat. In die eerste jaren zijn we veranderd van een ambtelijke naar een bedrijfsmatig werkende organisatie. Mensen, die zich daarin niet konden vinden, gingen zelf weg. Daarvoor in de plaats kwamen mensen die in het bedrijfsleven al het een en ander hadden meegemaakt. De Kamer werd transparant en het uiteindelijke gevolg is dat we uitgroeiden tot een van de beste van het land."

Bedeltocht
De Kamer van Koophandel behartigt de belangen van de ondernemers in de ruimste zin van het woord. Hamers: "Dat kan zijn door activiteiten, cursussen, workshops aan te bieden. Door de ondernemer advies te geven. Maar ook door naar buiten toe een stevig standpunt in te nemen." Een mooi voorbeeld is de A4. Iedereen weet van het gehannes, dat tientallen jaren duurde rond het doortrekken van die rijksweg tussen Rotterdam via Bergen op Zoom naar Antwerpen. Het laatste stuk, tussen Bergen en Dinteloord, is nog steeds niet aangelegd.

Het welles- nietes spelletje duurde al bijna twintig jaar. Eind 2004 was Hamers het echt beu, hij mobiliseerde alles wat belangrijk is in West-Brabant en organiseerde een reisje naar Den Haag. Er moesten nu eindelijk maar eens knopen doorgehakt worden. Breda's burgemeester Peter van de Velden, gedeputeerde Eric Janse- de Jonge, de toenmalige Kamervoorzitter Jan Schipper en wethouder Giel Janssen van Bergen op Zoom meldden zich in een wegwerkerhesje bij de Tweede Kamer. De bedeltocht had succes. "Er was op dat moment een gat van 34 miljoen, zegt Hamers. "Peijs zegde meteen 17 miljoen extra toe. En Janse de Jonge was zo sportief dat namens de provincie te doen. Toen waren we er. Het gevolg is dat ze nu dan eindelijk begonnen zijn met de werkzaamheden.

Bedrijventerrein
Lobbyen helpt dus vaak, maar niet altijd. De oorspronkelijke plannen voor Moerdijkse Hoek bijvoorbeeld zijn een zachte dood gestorven. "Tien jaar geleden heeft de provincie de fout gemaakt niet te reageren op het verzoek van de gemeente Moerdijk om 75 extra woningen in ruil voor 600 hectare bedrijventerrein. Dat is toen afgeketst. Het uiteindelijk resultaat is nu 150 hectare nieuw bedrijventerrein en het volbouwen van de 127 hectare terrein, dat nu van Shell is. Het is niet de hoofdprijs, maar we kunnen er wel mee leven." De Kamer van Koophandel als modern bedrijf voor de ondernemers, dat heeft Hamers altijd voor ogen gehad.

"Ruimte scheppen voor ondernemers, letterlijk en figuurlijk", zegt hij. "Figuurlijk door te zorgen voor een goede infrastructuur. En daarmee bedoel ik niet: teveel regeltjes, aanbod van goed personeel, kansen op kapitaalsinjecties. En letterlijk door een goede bereikbaarheid van de bedrijventerreinen en de steden. De Kamer is eigenlijk een nutsvoorziening, alles wat met ondernemen te maken heeft, moet je bij ons kunnen halen." De op handen zijnde fusie met Zeeland ziet hij helemaal zitten. "Zuidwest Nederland is, in het kader van Pieken in de Delta, een van de zeven ontwikkelingsregio's. West- Brabant en Zeeland wordt gezien als één gebied. Dan is het logisch dat de KvK's toenadering tot elkaar zoeken en uiteindelijk samengaan."

Het verleden van Jos Hamers

• Jos Hamers is een Limburger, die zich uitstekend op zijn plaats voelt in West- Brabant. Hamers is op 28 mei 1944 in Wittem geboren.
• Van 1964 tot 1967 studeert hij aan de Landbouw Hogeschool in Wageningen, van 1967 tot 1974 aan de Katholieke Hogeschool Tilburg. Hij haalt daar zijn doctoraal algemeen economische bedrijfseconomie, specialisatie toegepaste bedrijfseconomie, commerciële organisatie en marketing.
• In 1973 en 1974 doet hij bedrijfseconomisch onderzoek ten behoeve van het College van Bestuur.
• Van 1974 tot 1977 werkt hij op de afdeling planning en budgettering van de Centrale Directie Financiën van het Ministerie van Economische Zaken, vanaf 1975 is hij daar hoofd van de afdeling.
• Van 1977 tot 1979 is hij plaatsvervangend hoofd van de stafafdeling Kosten en Financiering Gezondheidszorg bij het Ministerie van Volksgezondheid en Milieuhygiëne.
• In 1979 keert hij terug naar Economische Zaken, als hoofd van het Algemeen Secretariaat bij het Directoraat- Generaal voor Industrie.
• Van 1988 tot 1995 is hij directeur Economische Zaken van de provincie Noord- Brabant.
• Vanaf 18 april 1995 tot 1 juli 2007 is Hamers directeur van de Kamer van Koophandel West-Brabant.