Rentestijging maakt waakzaam
Dennis de beer - ABN Amro Bank, Beleggingsadviseur

Eind vorige week maakte de aandelen markt een enorme draai en onze Nederlandse AEX sloot op bijna op 552. een recordstand sinds 2001. Daarmee lijkt de rilling die door de markt trok, na de rentestijging alweer vergeten. Het wordt steeds duidelijker dat de wereldeconomie zich in een sterke en voorlopig evenwichtige groeifase bevindt. Toenemende welvaart in opkomende markten jaagt de wereldeconomie aan. Vooral Europa en Azië plukken daar de volle vruchten van, terwijl de VS in staat lijkt de economische gevolgen van de zwakke huizenmarkt te beperken. De keerzijde van de medaille is dat centrale banken bezorgd zijn over de ontwikkeling van de inflatie. Hoewel de werkelijke cijfers nog meevallen, tendeert het monetaire beleid in de VS, Europa en ook China naar restrictief. Rentetarieven hebben in positief economisch klimaat de neiging om te stijgen en in een gezond groeiende economie horen de lange rentes hoger te liggen dan de geldmarkttarieven. Nu het monetaire beleid meer restrictief aangezet gaat worden leidt dat bij ons tot de verwachting dat er nog enige stijging van de lange rente in het vat zit. Voor de aandelenbelegger resteert de vraag of de huidige trend van rentestijging doorzet en het positieve beurssentiment kan laten omslaan. Voorlopig denken wij van niet. In de historie hebben we al vaker gezien dat kapitaalmarktrentes onder de 5% vaak nog hand in hand gaan met een positief beurs klimaat wat niet wegneemt dat wij in ons beleggingsbeleid al wel waakzamer zijn geworden.

Het gele gevaar?
Marc van Rijswijk - Fortis bank, Senior beleggingsadviseur

Hoe groot is het risico van beleggen in China? Eerst een korte uitleg. In berichten over de Chinese aandelenmarkt wordt er gesproken over A-aandelen, B-aandelen en soms ook nog H-aandelen. Hoe zit dat? H-aandelen zijn aandelen van Chinese ondernemingen met een notering aan de beurs van Hongkong. Deze aandelen noteren in Hongkong dollar of US dollar. Op de beurzen van Shanghai en Shenzen noteren de A- en B-aandelen. A-aandelen noteren in de lokale valuta yuan en zijn in principe alleen voor Chinese beleggers. B-aandelen noteren in dollars en zijn toegankelijk voor buitenlandse beleggers. De B-markt kent lage omzetten, waardoor buitenlandse beleggers, door middel van beleggingsfondsen, zich steeds meer richten op de A-markt. Sinds kort is het mogelijk als buitenlandse institutionele belegger hiervoor een vergunning aan te vragen. De Chinese overheid wil het onderscheid tussen A- en B-aandelen te zijner tijd opheffen. Er is nu nog een groot verschil. A-aandelen noteren soms tot 50 procent hoger dan B-aandelen. Dit is het gevolg van de massale interesse bij Chinese particulieren om in aandelen te beleggen. Inmiddels hebben zo'n honderd miljoen Chinezen een effectenrekening. Dit is ruim 7 procent van de bevolking. Waarom blijven Chinezen aandelen kopen die ogenschijnlijk overgewaardeerd zijn? Het antwoord ligt in de lage rente die de alsmaar rijker wordende Chinezen op hun spaarrekening krijgen, terwijl de Chinese aandelenmarkt vorig jaar met ruim 120 procent steeg! Chinezen zien de aandelenmarkt nog vaak als een casino of een spel. Het spreekt voor zich dat bij beleggen in deze markten de grootste voorzichtigheid is geboden.

Rentestijging goed voor aandelen!
Rob Jansen - ING bank, Senior adviseur beleggen ING Private Banking

De stijging van de rente is op het eerste gezicht niet goed voor de aandelenkoersen vanwege de remmende werking op de economische groei en omdat obligaties voor beleggers aantrekkelijker worden. Maar het is niet zo simpel. Wel vaker steeg de rente terwijl ook de aandelenkoersen omhoog gingen. Het is van belang wat er achter de rentestijging zit. Cruciaal is of er sprake is van toenemende inflatierisico's. Zo ja, dan is dat meestal ongunstig voor aandelen. Waarschijnlijker dan aan toenemend inflatierisico is de rentestijging toe te schrijven aan afnemend groeirisico. De macrocijfers van de VS zijn de laatste maanden regelmatig meevallend geweest en ook in de rest van de wereld vallen de cijfers veel vaker mee dan tegen. Zo bezien is de stijging van de rente tevens goed nieuws. Maar er is misschien nog meer goed nieuws dat uit de rentestijging kan worden afgeleid. Volgens sommigen is er in Azië een kentering op komst in de combinatie van exportgestuurde groei en oppotting van handelsoverschotten in Amerikaanse staatsobligaties die heeft geleid tot grote Amerikaanse handelstekorten en een ongewoon laag renteniveau. De recente rentestijging is dan op te vatten als een teken van normalisering. Hoewel er een element van hoop in zit - het moet vroeg of laat toch een keer gebeuren - en harde bewijzen ontbreken, kan de rentestijging voor aandelenbeleggers dan toch nog goed uitpakken.

Managementproblemen verdoezelen gezonde groei
Cor Wijtvliet - F. van Lanschotbankiers, Senior beleggingsanalist

Met een beetje goede wil kun je stellen, dat Siemens symbool staat voor Duitsland. Het bedrijf heeft jarenlang gekampt met een stagnerende omzet- en winstgroei. Het heeft jaren geduurd om deze tanker een nieuwe richting op te sturen. Nu is het zover. Siemens ziet omzet en winst weer met dubbele cijfers groeien en alle divisies voldeden aan de verwachtingen. De doelstelling van een operationele marge van 7,5% is vroegtijdig behaald. In reactie op deze sterke uitkomsten heeft Siemens een reeks nieuwe doelstellingen geïntroduceerd onder de naam FIT4 2010. Belangrijke onderdelen zijn, dat de operationele marge voor het concern in 2010 zeker 9% moet bedragen en dat het rendement op eigen vermogen van 10% naar 16% moet stijgen. Het succesverhaal is de afgelopen tijd overschaduwd door het fraudeschandaal, wat heeft geleid tot het terug treden van Heinrich von Pierer, voorzitter van de Raad van Commissarissen en van CEO Klaus Kleinfeld. Beide heren hebben Siemens met harde hand gereorganiseerd. Hun vertrek en de zoektocht naar een nieuwe CEO schept onzekerheid. Hoe lang duurt de zoektocht en zet de nieuwe eerste man het tot dusverre succesvolle beleid voort? Als wij echter kijken naar de koers-winstverhouding, die voor 2007 op 16,6 staat en voor 2008 op 13,4, dan lijkt die aarzeling bij beleggers daarin verwerkt. Het langjarige gemiddelde ligt bij Siemens beduidend hoger. F. van Lanschot Bankiers is positief over Reed Elsevier, Imtech, Fugro en Siemens

Zomervakantie op de beurs
Erik Elst - Rabobank, onderdirecteur Beleggingsadvies & Vermogensbeheer

Beleggers stellen zich ieder jaar weer de vraag; wordt het 'sell in May and go away' of zegeviert de camping-hausse? Vorig jaar werd het jaarrendement op de AEX grotendeels in de zomermaanden verdiend. Dit jaar is de Nederlandse aandelenmarkt al voor de zomervakanties fors gestegen. Eind 2006 spraken wij de jaarverwachting uit dat de AEX vanaf 495 punten zou stijgen naar 540-560 punten. Inmiddels is dit niveau in juni reeds behaald. Niet alleen ABN Amro is hiervoor verantwoordelijk. Vorig jaar raadden wij Mittal Steel, Crucell en TomTom aan. Wanneer u dit in gelijke delen zou hebben gedaan, had u een rendement van ongeveer 15% geboekt. Ondanks de forse stijging lijkt de aandelenmarkt niet significant overgewaardeerd. Wel zijn obligaties aantrekkelijker geworden. Sinds maart is de rente opgelopen van 3,9% naar 4,8% voor Nederlandse tienjarige staatsobligaties. Deze scherpe stijging wordt gedeeltelijk verklaard door economische ontwikkelingen. De inflatie(verwachting) in de VS stijgt nauwelijks, waardoor de reële rente de oorzaak is van de stijging. Deze reageert op signalen dat de economische groei in Amerika weer aantrekt (hoger producentenvertrouwen en toenemende investeringen). Daarnaast speelt herallocatie van middelen een rol, zoals bij de centrale bank van China, die minder in Amerikaanse staatsobligaties gaat beleggen en meer in activa met een hoger rendement. De verwachting van een aantrekkende Amerikaanse economie zorgt dus zowel voor voortgang van de beurshausse als voor een oplopende rente. Hoewel deze ontwikkelingen zelden tegelijkertijd optreden voorkomen, zijn ze wel met elkaar te rijmen. Och luidt pas in september de bel voor de terugkomende vakantiegangers en wordt de bovenstaande vraag voor 2007 weer beantwoord.

De ontwikkeling van de kapitaalmarktrente
Michèl Beckers - SNS bank, Senior beleggingsadviseur

Het kan niemand zijn ontgaan, de lange rente (tienjaarsrente) is in de afgelopen drie maanden in Euroland sterk opgelopen van 3,90% naar 4,65%. De laatste maand laat deze een stijging van 40 basispunten zien, zijnde het steilste stuk van de grafiek. Genoemde stijging betekent echter een daling van de betreffende obligatiekoers van circa 4%, waarmee in een keer bijna het gehele couponrendement over een heel jaar teniet is gedaan. Onze mening is dat dit hogere peil van obligatierente blijvend is. Historisch gezien is namelijk het huidige niveau van de rente beter in verhouding met fundamentals als economische groei en inflatie. De lange rentes in Europa en vooral de VS zijn veel sterker gestegen dan de korte rentes. Dit lijkt op een herallocatie van gelden uit de obligatiemarkt richting cash en andere assets zoals aandelen. De aandelenmarkten zijn namelijk de afgelopen maanden ook sterk gestegen, voor een belangrijk deel gedreven door een hausse aan overnames. Voor de financiering doen overnemende partijen, veelal private-equity-investeerders, voor enorme bedragen een beroep op kredietverstrekkers. De hogere rente beperkt echter de leencapaciteit en dus het vermogen om overnames te doen. Daarmee dreigt een belangrijke marktaandrijvende factor weg te vallen. Niet verbaasd zijn dus, als de rente de aandelenmarkten de komende tijd toch nog eens flink in de weg gaat zitten.