M/V-onderneming biedt veel belastingvoordeel
De vennootschap onder firma (VOF) en de maatschap tussen echtgenoten/partners worden vaak gebruikt als rechtsvorm voor het drijven van een onderneming. De voordelen zijn dan ook groot: - De winst uit de onderneming wordt verdeeld over twee partijen, waardoor de lagere tariefschijven van de inkomstenbelasting tweemaal benut worden. - Beide partners kunnen gebruikmaken van de ondernemersfaciliteiten als meer dan 1.225 uur wordt besteed aan de onderneming. Ondernemersfaciliteiten zijn onder meer de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling. Onder de huidige wetgeving kan de aftrekpost al snel oplopen tot een bedrag van meer dan € 10.000, - per jaar!

Inperking belastingvoordeel
De wetgever heeft vanaf 2001 sommige partners (verbonden personen) uitgesloten voor het urencriterium. Voor de bepaling van de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling blijven de uren buiten aanmerking als: 1. de verrichte werkzaamheden ten behoeve van het samenwerkingsverband hoofdzakelijk van ondersteunende aard zijn, en 2. het ongebruikelijk is dat een dergelijk samenwerkingsverband tussen niet-verbonden personen wordt aangegaan (gebruikelijkheidstoets).

Rechtspraak
Sinds de invoering van het aangescherpte urencriterium zijn er al diverse procedures voor de rechter gekomen. Die liepen vrijwel allemaal in het nadeel van de procederende echtgenote af. De werkzaamheden van de partner worden al snel als ondersteunend aangemerkt bij samenwerkingsverbanden waarbij de persoonlijke dienstverlening voorop staat, en wanneer eisen worden gesteld aan beroepskwalificaties van de hoofdactiviteit. Voorbeelden hiervan zijn een technisch installatiebedrijf, een garagebedrijf, een makelaarskantoor, maar ook een psychologen- en tandartspraktijk.

Strijd met discriminatieverbod?
Recent heeft het Gerechtshof in Amsterdam een zaak beoordeeld van een huisartsenpraktijk. Daarin dreef mevrouw -die geen medische achtergrond had- samen met haar man de praktijk. De inspecteur telde de uren van mevrouw niet mee voor de beoordeling van de ondernemersaftrek, omdat er naar zijn mening sprake was van een ongebruikelijk samenwerkingsverband. Mevrouw ging in beroep en stelde dat de gebruikelijkheidstoets tot ongeoorloofde discriminatie leidde en daardoor in strijd kwam met internationaal recht. Ter onderbouwing van haar standpunt droeg zij een viertal vergelijkingen aan. In de vierde en belangrijkste vergelijking stelde zij dat door de regeling vooral vrouwen werden gediscrimineerd. In de praktijk waren het namelijk veelal vrouwen die ondersteunende werkzaamheden verrichten in de onderneming van de partner. Het Gerechtshof Amsterdam besliste dat indien het zo is dat vrouwen meer "last" zouden hebben van de gebruikelijkheidstoets, die omstandigheid op zichzelf niet aan de toepassing van dat criterium in de weg staat. Volgens het Hof moest voorkomen worden dat oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van de zelfstandigenaftrek. Dat vond het Hof een objectieve en redelijke rechtvaardiging voor de door mevrouw veronderstelde ongelijke behandeling van vrouwen en mannen.

Conclusie
De M/V-maatschap en VOF blijven een interessante rechtsvorm in verband met de matiging van het belastingtarief. Wilt u daarnaast gebruikmaken van de ondernemersfaciliteiten, dan zal aangetoond moeten worden dat de partner een échte ondernemer is. Deze bewijslast blijkt in de praktijk vaak een moeilijk neembare hobbel te zijn.