Liever schenken dan nalaten
De Nederlandse successiewet regelt hoeveel belasting is verschuldigd bij schenkingen
en erfenissen. Het belastingtarief neemt stapsgewijs toe naarmate de verkrijging
hoger is. De totale successieheffing over uw vermogen kan eenvoudig worden
verlaagd door bij leven in kleinere porties vermogen over te dragen aan
uw (klein)kinderen. De kleinere porties vallen immers in de lage
tariefschijven, of zijn geheel vrijgesteld van schenkingsrecht. Als
uw vermogen bestaat uit onroerend goed, dan kunt u overwegen om te
schenken onder schuldigerkenning. Dit is in feite het verrichten van een schenking
die direct weer rentedragend wordt teruggeleend. Het verdient aanbeveling om
hier een notaris voor in te schakelen. Een alternatief is schenking van het
onroerend goed zelf, waarbij dan 6% overdrachtsbelasting is verschuldigd. Het
schenkingsrecht wordt (op verzoek) verminderd met de betaalde overdrachtsbelasting.
Samenloop schenkingsrecht en overdrachtsbelasting
Deze samenloop van schenkingsrecht en overdrachtsbelasting geldt eveneens als
sprake is van een samenstel van rechtshandelingen. Te denken valt aan een overdracht
van onroerend goed aan uw kinderen, waarbij de koopsom wordt omgezet in een lening,
die vervolgens wordt kwijtgescholden.
Op grond van recente rechtspraak is een dergelijk samenstel van rechtshandelingen
fiscaal aantrekkelijk. Onder bepaalde omstandigheden geldt de samenloop van
schenkingsrecht en overdrachtsbelasting namelijk ook als de lening gefaseerd
wordt kwijtgescholden. Met een kwijtschelding in stappen kunnen de lage
tarieven schenkingsrecht in de eerste schijven optimaal worden benut.
Voorbeeld
Ter verduidelijking een voorbeeld, waarin een gewone schenking van een
pand wordt vergeleken met een gefaseerde schenking (afgerond op € 50).
U schenkt een pand van € 200.000 aan uw kind:
| Recht van schenking over € 200.000: |
€ 25.000 |
| Af: overdrachtsbelasting: |
€ 12.000 |
| Restant schenkingsrecht: |
€ 13.000 |
In dit scenario betaalt u € 12.000 overdrachtsbelasting en € 13.000 schenkingsrecht.
Totale heffing is dan € 25.000.
U draagt een pand over tegen lening van € 200.000 en scheldt deze in 4 jaar kwijt:
4 x jaarlijks recht
| van schenking over € 50.000: |
€ 12.200 |
| Af: overdrachtsbelasting: |
€ 12.000 |
| Restant schenkingsrecht jaar 4: |
€ 200 |
In het eerste jaar betaalt u € 12.000 overdrachtsbelasting. Het jaarlijkse
schenkingsrecht van € 3.050 kan in jaren 1-3 volledig worden verrekend.
In jaar 4 is na verrekening met het restant van de overdrachtsbelasting
nog € 200 schenkingsrecht verschuldigd. De totale heffing is
zodoende € 12.200. Door gefaseerde kwijtschelding wordt €
12.800 aan schenkingsrecht bespaard.
Ongunstig voor eigen woning
Bij het bovenstaande dient nog wel een kanttekening geplaatst te worden.
De eigen woning wordt voor de inkomstenbelasting gunstig behandeld. Bepaalde
hypotheekrente is aftrekbaar in box 1 en als de woning vrij van hypotheek is,
dan blijft deze in box 1 effectief onbelast. Onder de oude wet op de
inkomstenbelasting kon het aantrekkelijk zijn om uw woning over te dragen
aan de kinderen, onder voorbehoud van het gebruiksrecht. Sinds 2001 is dit
echter anders, omdat de woning dan verplicht overgaat naar box 3. Dit betekent
dat de waarde van het gebruiksrecht bij u jaarlijks met 1,2% wordt belast en
dat bij uw kinderen over de volle waarde minus uw gebruiksrecht wordt geheven.
Bij een schuldvrije woning met een waarde van bijvoorbeeld € 500.000 is dan
jaarlijks ineens € 6.000 inkomstenbelasting verschuldigd door u en uw kinderen,
terwijl voorafgaand aan de schenking geen belasting verschuldigd was.
Conclusie
U kunt uw onroerend goed fiscaal gunstig en op eenvoudige wijze in
meerdere jaren wegschenken door partiële kwijtschelding van de ter
leen verstrekte koopsom. In de koopovereenkomst dient opgenomen te worden
dat de geleende koopsom gefaseerd zal worden kwijtgescholden. Deze wijze
van vermogensoverheveling is met name aantrekkelijk voor de zogenoemde
beleggingspanden of tweede woningen.
